Exchange Server Autodiscover Servisi Nedir? Nasıl Çalışır?

Exchange Server Autodiscover Servisi, kullanıcıların e-posta istemcilerini doğru bir şekilde yapılandırmalarına yardımcı olan bir servistir. Exchange Server ortamında kritik bir rol oynayan bu servis, kullanıcıların çeşitli e-posta hizmetlerine erişimini kolaylaştırır ve otomatik olarak gerekli ayarları yapar.

Autodiscover, istemcilerin Exchange Server'la bağlantı kurmasını sağlayan bilgileri otomatik olarak keşfeder ve yapılandırır. Bu sayede kullanıcılar, e-posta hesaplarını manuel olarak ayarlama zorunluluğundan kurtulurlar. Özellikle Outlook gibi istemciler için vazgeçilmez bir özelliktir. Autodiscover servisinin temel amacı, kullanıcıların bağlantı bilgilerini hızlı ve güvenli bir şekilde almasını sağlamaktır. Kullanıcıların posta kutularına erişmek için gerekli ayarları elde etmesini otomatikleştirir. Böylece kullanıcı deneyimi iyileşir ve teknik destek ihtiyaçları azalır.

Bu servis, Exchange Server ile entegre çalışan istemcilerin, gerekli Virtual Directory URL ve bağlantı bilgilerini edinmelerine yardımcı olur. Kullanıcı adı ve parola girildiğinde, Autodiscover servisi, kullanıcıyı yönlendirir ve gerekli ayarları sağlar. Örneğin, kullanıcı Outlook'u ilk kez açtığında, Autodiscover servisi devreye girer ve kullanıcının e-posta hesabını otomatik olarak yapılandırır. Kullanıcı, sadece e-posta adresini ve şifresini girer, gerisini Autodiscover halleder. Bu, özellikle büyük organizasyonlarda zamandan tasarruf sağlar ve yapılandırma hatalarını en aza indirir.

Autodiscover servisi, kullanıcıların bağlantı sorunlarını çözmede de etkilidir. İstemciler, bağlantı sorunları yaşadıklarında, Autodiscover servisi sayesinde alternatif URL'leri ve ayarları kullanarak bağlantıyı yeniden kurabilirler. Bu, servis sürekliliği açısından büyük bir avantaj sağlar. Exchange Server'ın sunduğu Autodiscover servisi, kullanıcıların mobil cihazlar, tabletler ve bilgisayarlar arasında sorunsuz bir şekilde senkronize olmasını da mümkün kılar. Kullanıcılar, herhangi bir cihazdan e-posta hesaplarına eriştiklerinde, aynı ayarları kullanarak sorunsuz bir deneyim yaşarlar.

İlk kez Exchange Server 2007’de gelen Autodiscover servisi, Client'ın Outlook ayarlarının otomatik olarak gerçekleştirilmesi için kullanılan bir servistir. Biraz daha netleştirecek olursak; bir e-posta kullanıcısı, genelde iki bilgiye sahip olur. Bu bilgiler, E-posta adresi ve parola bilgileridir. Ancak aynı kullanıcı; Exchange Server adresi (hangi Exchange Server'a erişeği), bu Exchange Server'ın SSL/TLS isteyip istemediği, hangi Port üzerinden yayın yapıldığı gibi bilgilere sahip değildir. İşte Autodiscover servisinin çıkış noktası tam da burasıdır. Özetle Autodiscover servisi, bir e-posta istemcisinin, erişim ve hizmet ayarları için ihtiyaç duyduğu gerekli ayarları otomatik olarak sağlayan servistir.

Temel çalışma mantığı şu şekildedir:
1- Client, Autodiscover URL adresine Autodiscover Request gönderir.
2- IIS (Internet Information Services) üzerinden sunulan CAS (Client Access Service), isteği işler, kimlik doğrulama yapar ve o kullanıcı için doğru ayarları bulur.
3- Client'a cevap olarak bir Autodiscover.xml dosyası gönderilir.
4- Client, bu dosya içindeki bilgilere göre e-posta profilini oluşturup gerekli ayarlarını yapılandırır.

Desktop tabanlı Client’lar, Autodiscover URL‘e ulaşmak için sırasıyla dört ayrı bulma yöntemi denerler. Eğer Autodiscover URL’i bulmak için denenen ilk yöntem başarısız olursa sonraki ve gerekli ise daha sonraki bulma yöntemlerine geçilir. Eğer yöntemlerden biri ile URL’e ulaşılırsa sonraki bulma yöntemleri denenmez.

1- Service Connection Point (SCP) URL
Domain-Member bir bilgisayar, Autodiscover için Active Directory Configuration Partition’da bulunan Service Connection Point-SCP (Servis Bağlantı Noktası) nesnesini sorgular. SCP kaydını oraya yazan ise setup/config sırasında Exchange Server’dır ve içerisinde Internal Autodiscover URL bilgisi yer alır.

SCP bilgisi, ADSI Edit üzerinde Configuration > Services > Microsoft Exchange > Organization Adı (FIRATBOYAN) > Administrative Groups > Exchange Administrative Group (FYDIBOHF23SPDLT) > Servers > Host Name (EXCHSRV01) > Protocols > Autodiscover  altındaki serviceBindingInformation Attribute değerinde yer almaktadır.





Eğer Domain-Member Client, SCP’den Autodiscover URL bilgisini okuyabilirse, bunu alır ve servise ulaşmak için kullanır. Bu bulma yönteminde SCP’den dönen URL bilgisi, Client Access Service'in (Exchange Server) iç erişim adreslerini işaret eder.

Yukarıdaki bu Internal URL yordamı, SCP erişimi için kullanılmaktadır ve bu ilk Autodiscover URL bulma yöntemi, Workgroup Client'lar için geçerli değildir. Çünkü Workgroup Client'lar, mimari gereği Autodiscover URL bilgisini SCP’den sorgulamazlar ancak şunu özellikle belirtmek gerekir ki bir Domain-Member Client, fiziksel bağlantı ya da VPN erişimi anlamında Exchange Server'ın bulunduğu Network içinde değilse, SCP sorgulaması yapılamayacaktır. Her iki durumda da Client'lar, sıradaki diğer bulma yöntemlerini kullanarak ileyeceklerdir. Bu Internal URL bilgileri genellikle, dijital sertifika içinde e-posta adresiniz için kullandığınız Domain tarafında bir sorun yaşamamanız için External URL yapısına dönüştülür.

ADSI Edit üzerindeki Service Connection Point (SCP) bilgisini, aşağıdaki komut yardımıyla Exchange Management Shell (EMS) üzerinden de sorgulayabilirsiniz.

2- Hard-coded URLs
Eğer bir Client, Domain-Member değil ise, yani bir Workgroup Client ise, Mail Account’un Domain Suffix’ini (ör. firatboyan.com) referans alıp birkaç Hard-Coded Autodiscover URL kombinasyonunu türetir ve yine belirli bir sırada DNS servisinden IP adreslerini sorgular.

Eğer bir Client, Domain-Member olduğu halde, ör. VPN iletişimi olmaması gibi bir nedenden ötürü SCP kaydını okuyamazsa, yine aynı şelilde Mail Account’un Domain Suffix’ini referans alıp aşağıdaki gibi Hard-Coded Autodiscover URL kombinasyonlarını türetir ve yine belirli bir sırada DNS servisinden IP adreslerini sorgular. 

Buna göre ör. mail@firatboyan.com olan bir-posta hesabı için türetilen URL, ilk etapta aşağıdaki gibi türetilecektir. Client, bu ilk URL'den doğru bir yanıt alamazsa, ki çoğunlukla alamaz, diğerine geçer.

Aşağıdaki URL yordamı, External URL'ler için, DIŞ DNS'teki Autodiscover Host (A) kaydına karşılık gelen Public IP adresinin sorgulanması için kullanılmaktadır. Dikkat ederseniz, her iki URL de HTTPS’tir. Çünkü Mail Client’ın Autodiscover servisinden bilgileri alabilmesi için öncelikle User Name ve Password bilgilerini göndererek kimlik doğrulaması (Authentication) gerçekleştirmesi gerekir. Yine HTTPS sayesinde hassas bilgilerin gönderileceği sunucunun da gerçekten gitmek istediği sunucu olup olmadığını doğrulama şansına sahip olur. Bu yüzden URL’ler Secure ve dijital sertifika tabanlıdır.

Secure HTTP sayesinde;
• İletişim öncesinde Server tarafından Client'a gönderilen dijital sertifika vasıtasıyla Client'ın User Name ve Password ile Credential bilgisi göndereceği Server'ı doğrulama şansı olur. 
• Client’ın kimlik doğrulama için Server'a gönderdiği Credential bilgisinin transferi sırasında Man-in-the-middle gibi araya girme ataklarına karşı güvenliği artırır.

Eğer URL’lerden birinde doğru Exchange Server Autodiscover servisiyle karşılaşırsa Client, HTTP POST ile Credential (User Name ve Password) bilgisi gönderir ve kendini tanıtarak süreci ilerletir.

3- HTTP Redirection
Eğer Mail Client, bu aşamaya kadar geldiyse, bir önceki yöntemde doğru HTTPS URL’lere ulaşamamış demektir. Bu durumda yine Mail Account’un Domain Suffix’ini (ör. firatboyan.com) referans alarak aşağıdaki gibi Secure olmayan bir HTTP URL türetir.

Türetilen bu HTTP URL ile bu sefer GET işlemi yapar ve GET metoduyla çağırılan istek (Request), HTTPS olmadığı ve dijital sertifika gereksinimi olmadığı için sunucu kimlik doğrulaması yapılmaz. Ek olarak HTTP Redirection için istemci kimlik doğrulaması (Client Authentication) gerekmediği için Credential (User Name ve Password) bilgisi gönderilmez. Buradan tam olarak doğru Autodiscover servisine ait Secure HTTP URL’e yönlendirilip yönlendirilmediğine bakar, yani aslında bu HTTP servise herhangi bir bilgi göndermez. Yani POST işlemi yapmaz ve herhangi bir yapılandırma ayarı beklemez. Sadece HTTP Redirection (yeniden yönlendirme) için 301 veya 302 yanıtı bekler. Eğer bir yanıt alırsa, bu durumda HTTP URL ile işi biter ve yönlendirme mesajıyla öğrendiği HTTPS URL’e gidip, tıpkı 2. adımdaki gibi sunucu kimlik doğrulama sonrası POST yaparak Credential bilgisi gönderme ve servis ayarlarını alma sürecini ilerletir.

4- DNS SRV Kaydı
Eğer önceki bulma yöntemlerinden hiçbiri Client’ı bir Autodiscover servisine ulaştıramazsa Client, son olarak firatboyan.com’un DNS Zone’una aşağıdaki SRV kaydının karşılığını sorar. 

Bu kaydın karışılığı, aşağıdaki gibi bir HTTPS URL olmalıdır.

Client, bu URL’i alabilirse, Autodiscover iletişimini başlatmayı dener. Eğer bu aşamada da doğru bir URL alamazsa, Client için Autodiscover macerasının sonu demektir ve kullanıcıdan gerekli e-posta servis bilgilerini Manual olarak girmesi istenir. Giremez ise e-posta hesabı ekleme işlemi başarısız bir şekilde sonlanır.

Faydalı olması dileğiyle...